Wydawca: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, listopad 2022
Opracowanie graficzne: Ula Pągowska
Twarda oprawa, format 16x23 cm, 424 strony, 51 fotografii, ISBN: 978-83-07-03538-3
Książka powstała dzięki wsparciu Fundacji Paweł & Valentina Konzal
Nakładem Czytelnika ukazała się jeszcze w ubiegłym roku książka Anny Musiałówny "Z drugiej strony szkła. Autoportret fotoreporterki", w której opisuje swoją drogę do fotografowania, rozumienie zawodu fotoreportera, bohaterów swoich reportaży na tle PRL-u i po przełomie w 1989 roku. Książka jest bogato ilustrowana. Została bardzo dobrze odebrana przez czytelników i polecamy wszystkim jej lekturę…
Kto mógł przewidzieć, że kapitalistyczny dobrobyt zniewoli ludzkie umysły i dusze skuteczniej niż komunistyczny niedostatek? Że wirtualna rzeczywistość zastąpi żywy świat?
Anna Musiałówna – fotoreporterka prasowa i socjologiczna, autorka reportaży, kuratorka wystaw fotograficznych, publikowała m.in. w „itd”, „Przyjaciółce”, „Odrze”, „Życiu” „Polityce”. W książce Z drugiej strony szkła. Autoportret fotoreporterki opowiada o własnym życiu poprzez wspomnienia i relacje ze spotkań z bohaterami swoich fotoreportaży. Osoby te, mieszkające często na odległej prowincji, odnajdywała i docierała do nich w zaskakujący niekiedy sposób. Posługując się równie biegle fotografią, jak i słowem pisanym, wyczulona na losy i niedole drugiego człowieka, autorka potrafi z dużą precyzją ukazać obraz życia społecznego w epoce PRL-u i po przełomie 1989 roku, a przy tym ujawnić przed czytelnikami własny punkt widzenia na minione i obecne czasy oraz swoją hierarchię wartości.
Zwraca też szczególną uwagę na zmiany oczekiwań, które w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat zaszły wobec reportażu prasowego.
Ta książka – reportaż o własnym życiu – jest niezwykła. Od opisu dzieciństwa w rodzinnym domu w Suchedniowie, pobytu w szkole baletowej i lat spędzonych w powojennej Warszawie, początków kariery tancerki (nagle przerwanej) – po lata pracy fotoreporterki w pismach warszawskich.
Z empatią opisane relacje z najbliższymi – z ojcem i matką, z rodzeństwem, z synem. Niezliczone spotkania z ludźmi w podróżach reporterskich. Kontakt i przyjaźń z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim, także – przed wojną – mieszkańcem Suchedniowa. Maria Dąbrowska – inna niż w oficjalnych zapisach, bo we wspomnieniach gosposi Melanii.
Wzruszająca, pełna emocji, napisana z wielkim talentem opowieść!
Kazimierz Orłoś
Anna Musiałówna
(Hanna Musiał-Anderman)
Fotoreporterka, tancerka, artystka baletu. Urodziła się 6 lutego 1948 r. w Suchedniowie, mieszka w Warszawie. Zajmuje się fotografią reporterską, obrazującą problemy życia społecznego. Jest zainteresowana przede wszystkim życiem przeciętnego, niezauważalnego w tłumie człowieka, którego los staje się metaforą społeczeństwa.
Córka fotografa Mariana Musiała, który przez ponad 50 lat prowadził w Suchedniowie zakład fotograficzny. W wieku 11 lat wyjechała do Warszawy uczyć się w szkole baletowej. W 1967 roku ukończyła Państwową Średnią Szkołę Baletową i otrzymała dyplom zawodowego tancerza i tytuł Artysty Baletu. Została tancerką Teatru Wielkiego Opery i Baletu w Warszawie, tańczyła odpowiedzialne role Mirty w Giselle i Phrygi w Spartakusie. W 1971 r. podczas próby uległa wypadkowi, który przekreślił możliwości kontynuowania kariery w tym zawodzie. Po wyjściu ze szpitala zamieszkała w pracowni starszego brata Macieja, wówczas młodego fotoreportera. Brat na pocieszenie dał jej aparat, radząc, by poszła między ludzi i popatrzyła na świat przez obiektyw.
Już po pierwszej serii zdjęć fotografia wciągnęła ją bez reszty. W 1972 r. w tygodniku „itd” został opublikowany jej pierwszy materiał – „Pan doktor wizytuje” o wiejskim lekarzu z Mąchocic. Od tego czasu (do 1979 r.) pracowała w „itd” na stanowisku starszego fotoreportera, później w „Przyjaciółce”. W 1983 r. zrezygnowała z pracy etatowej, współpracowała z londyńskim „Pulsem”. Od 1996 r. stale współpracuje z tygodnikiem „Polityka”, gdzie zamieszcza fotoreportaże w rubryce „na własne oczy”. Od początku jej zdjęcia dotykały problemów społecznych i stanowiły obserwacje życia osobistego ludzi, którzy znaleźli się na marginesie. Ukazywały opuszczone dzieci, ubogich, pokrzywdzonych, chorych, tworząc w ten sposób alternatywny obraz Polski, nieodpowiadający oficjalnemu wizerunkowi komunistycznego kraju.
Jeden z najgłośniejszych reportaży dotyczył aborcji „Najgorszy środek antykoncepcyjny” („itd” 1976 r.). Za trudny temat przedstawiony w niezwykle prosty i przejmujący sposób zarówno autorka, jak i redakcja zostały ukarane. Inne znane reportaże to „Osobowy 2 klasa”, „Psychiczni z Choroszczy”, „Poniżej średniej”, „Nasza jesień 81”. Oprócz fotografii publikowała teksty w dziale reportażu w „itd”, ,, Życiu”, „Odrze”, „Polityce”, „Świecie Obrazu”. Udział w wystawach: „Dokument czasu – Fotografia Socjologiczna”, „Gdzie jesteśmy”, „Epoka Gierka”, „Z kręgu itd”, „Dokumentalistki – polskie fotografki XX wieku”, „Bohaterowie moich oczu” (indywidualna), „Ostrzej widzieć”. Kurator wystaw: „Polska lat 70.”, „Polskie drogi”, „Droga przez Polskę”, „7 dni życia z pogranicza polsko-niemieckiego”, „Kraj na dorobku”. Współzałożycielka Stowarzyszenia Dokumentalistów „Droga”. Prace fotograficzne Anny Musiałówny znajdują się w zbiorach ZPAF oraz w Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. Członkini Związku Polskich Artystów Fotografików, SDP i ZAiKS.