Mała Galeria Klubu MW "Riwiera", ul. Zawiszy Czarnego 1, Gdynia
Wernisaż w poniedziałek 12 lutego o godz. 18:00, ekspozycja do 28 lutego 2018
Gdy realizowałem projekt fotograficzny „Genotyp” w roku 2014, rozważałem w nim zapis genetyczny Wszechświata w kawałkach ziemskiej materii poprzez cyfrową obróbkę zdjęć kamieni.
Natomiast w „Odyseji” z roku 2016 na przykładzie opracowanych cyfrowo zdjęć piasków plażowych poruszyłem temat podróży w czasie i przestrzeni.
W roku 2017 przygotowałem i prezentuję obecnie instalację pn. „KOD”. W tym przekazie doszukuję się ukrytych znaczeń nie na podstawie obrazu fotograficznego, ale czystego cyfrowego kodu jednej fotografii. Rezygnując całkowicie z rzeczywistej prezentacji obrazowej na rzecz surowego KODU, mogę się skupić na formie i kształcie, badać ich piękno i rytm. Dodatkowym przesłaniem tej instalacji jest ukryta informacja ilościowa i znaczeniowa do rozszyfrowania przez odbiorcę.
Do zapisania w postaci cyfrowej prezentowanej w instalacji pn. „KOD” pięknej fotografii tulipana, wykorzystałem 37 milionów znaków ułożonych w pozornie bezładny sposób. Ta instalacja nie wyjaśni, bo nie jest to jej rolą, dlaczego zapis utworu literackiego np. „Hamlet”, przedstawiony w obcym mi języku np. japońskim, będzie niemalże identyczny w formie, a zawierając w treści ogromny ładunek emocji potrzebuje do jej przekazania zaledwie lub tylko 150 tys. znaków. Badanie KODU zdjęcia, badanie KODU dzieła literackiego i KODU genetycznego będzie niewątpliwie frapujące, gdy przejdziemy jako ludzkość całkowicie do wirtualnej rzeczywistości cyfrowej. Przekaz mojej wypowiedzi artystycznej w formie instalacji pn. „KOD” ma uświadomić jak skomplikowanymi regułami rządzi się algorytm zapisujący zdjęcia, który nie tylko ma zobrazować, ale i przekazać nam określone treści.
Roman Timofiejuk, Gdynia, 2018
Kodowanie przestrzeni fotografii
Istnieje przekonanie wśród historyków sztuki, a zwłaszcza znawców medium fotografii i przede wszystkim praktykujących artystów fotografików, że fotografia jest sztuką autonomiczną - tworzoną w obrębie własnej historii, własnego specyficznego języka przekazu, różnorodnych technologicznych sposobów zapisu obrazu - sukcesywnie rozwijaną od połowy XIX wieku. Celem tej uniwersalistycznej sztuki jest też ona sama w różnych swych kreacyjnych odsłonach i kontekstach poznawczych. Czego dowody mamy w wielu antropologicznych analitycznych tekstach na ten temat i spektakularnych realizacjach, prezentacjach wystawienniczych w silnie wyartykułowanej przestrzeni sztuki modernistycznej z konceptualną czy minimalistyczną jej odmianą od początku lat 60. XX wieku. Trochę później, na naszym gruncie można zaliczyć do nich prezentacje projektów: Natalii LL, Łódzi Kaliskiej, Robakowskiego, Kulik i wielu innych polskich fotografików.
Ekspozycja zaproponowana przez Romana Timofiejuka nawiązuje intelektualnie i kreacyjnie do tych ważnych konceptualnych przedsięwzięć związanych ze sztuką instalacji. W tym wypadku autor dąży do stworzenia przestrzeni o charakterze enviroment, czyli do wytworzenia własnej autonomicznej przestrzeni poznawczej. Fotografik proponuje nam wejście w strukturę zdjęcia uporządkowanego algorytmem zakodowanego specyficznym układem liter i cyfr zapisu cyfrowego obiektu realnego kwiatu tulipana.
Przewrotni znawcy tematu mówią, że fotografia jest tym wszystkim - czym być nie może. Czyli właściwie towarzyszy nam od zawsze jako zapis naszego cienia - osłabiania wizerunku zapisu fali świetlnej, magnetycznej (znane cienie na murach Hiroszimy i Nagasaki, tragiczne ikony wojny atomowej). Teraz, Timofiejuk udostępnia nam zapis cyfrowy - ujęcia fotograficznego konkretnego kwiatu, który został nam przywołany w tej istotnej dla jego mentalnego wyobrażenia postaci - instalacji enviroment. Można się też filozoficznie zapytać czy kwiat myśli i jak myśli? Czy jest, czy nie jest, dziełem tylko fotosyntezy a może też wolnej woli?
Konceptualny a zarazem minimalistyczny charakter tej realizacji stał się istotnym sensem tej kreacji i tak jak wcześniej pisałem, odwołuje się do języka sztuki fotografii. Warto więc przypomnieć bazalne dzieło Josepha Kosutha, który to odrzucił przedmiotowy, dekoracyjny charakter sztuki a także utylitarną, bardzo służebną jej rolę. Kosuth w swej przełomowej instalacji „zakomponował”: realne krzesło, zdjęcie krzesła i tablicę informacyjną z jego pojęciową definicją. W centrum znalazł się więc przekaz myślowy wewnętrznych znaczeniowych związków i jego nie tylko transcendentny język w oparciu o „zobaczenie”, ale też odrzucenie wizualnego „balansu” sztuki. A zatem wyartykułowany wcześniej sens dzieła staje się dla sztuki nie tylko normą, ale też jej zaprzeczeniem bądź graniczną normą - samo „myślenie w sztuce” też może budować nowe rozwiązania w postaci „starych, nowych” transawangardowych dokonań.
Roman Timofiejuk w swej realizacji zatytułowanej „KOD” odwołuje się do sensu ciągłego namnażania „różnych jakości” w naturze rzeczywistości. Namnażania czegokolwiek, również przy pomocy medium fotografii. Obiekt, zdjęcie tego obiektu i jego cyfrowy zapis - tak bardzo odmiennych jakości, są w tej ekspozycji celowo przywołane i połączone, a właściwie zestawione. Artysta, być może chce stwierdzić parafrazując znane powiedzenie, że niedaleko spadł owoc od jego natury - zadając swoją przestrzenną wypowiedzią zasadnicze pytanie o „początek i koniec” zaproponowanego nam i sobie zapisu. W odautorskim wyznaniu przywołuje również sens konotacji cyfrowego przekazu szekspirowskiego „Hamleta”. W praktyce metody porównawczej wykazując ilościową różnicę znaków na korzyść zdjęcia tulipana. W ten sposób Timofiejuk zwraca uwagę na paradoksalną zbieżność fotograficznego zapisu obrazu kwiatu na matrycy aparatu z zapisem cyfrowym dzieła literackiego.
Myślenie obrazem prezentowane przez twórcę ma swoje rozliczne konteksty i koneksje - między innymi, a może przede wszystkim z współuczestniczącym w naszym istnieniu obrazem kulturowym. Obrazem nie tylko wizualnym, ale też mentalnym i wyobrażeniowym. Uczestniczymy świadomie bądź nie w globalnym procesie jego przemian, co powoduje nasze doświadczanie i rozumienie rzeczywistości. Świata, który jest świadectwem naszego istnienia. Obraz ten ulega ciągłym naturalnym, kulturowym, ideowym i propagandowym manipulacjom. Jesteśmy na nie skazani i mamy z nimi do czynienia na co dzień w różnych postaciach - od przysłowiowego „retuszu” począwszy, stosowaniu podstawowych komputerowych programów graficznych, a skończywszy na kreowaniu wyimaginowanych przestrzeni wirtualnych z udziałem zjawiska hologramu czy innych technik i rejestracji cyfrowych.
Roman Timofiejuk przedstawiając w swojej ekspozycji triadę trzech obiektów - rzeczywisty kwiat, jego zdjęcie i instalację wykonaną z cyfrowego zapisu tej rośliny - być może dokonuje pewnej próby wstępnego, mentalnego procesu teleportacji. Teleportacji estetycznego zjawiska, pięknego TULIPANA. Tak więc jest autorem istotnego zabiegu w kulturowym obrazie rozumienia i percepcji fotografii.
dr Marian Panek, Częstochowa
Roman Timofiejuk
Współczesny polski artysta fotografik, mieszka w Gdyni. Od 1988 roku jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików w Okręgu Gdańskim, należy również do Stowarzyszenia Marynistów Polskich Odział Fotograficzny i Stowarzyszenia Morsy Gdyńskie. Fotografią zajmuje się ok. 41 lat, a w jego dorobku artystycznym jest wiele indywidualnych i zbiorowych wystaw oraz udział w różnych konkursach i projektach fotograficznych. Pomiędzy 1991-2011 zajmował się fotografią zawodową.
Tworzy fotografie przeważnie czarno-białe ale koloru nie unika. Fotografowanie przestrzeni jest jego ulubionym zajęciem. Interesuje się cyfrowym przetwarzaniem fotografii i jej zastosowaniem w różnych technikach twórczych. Jest uczestnikiem i organizatorem działań artystycznych, kulturalnych związanych z fotografią. Obecnie poświęca się całkowicie działalności artystycznej i wystawienniczej.