Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego, Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, ul. Świętojańska 17
Wernisaż w czwartek 8 lutego o godz. 18:00, ekspozycja do 28 lutego 2018
Kurator wystawy: Barbara Sojko
Na wystawę składają się 24 wielkoformatowe fotografie (100x70 i 200x80 cm), oraz kilkanaście mniejszych zdjęć (15x18 cm), które są zbliżeniami detali z dużych kadrów. Fotografie zostały wybrane spośród tysięcy zdjęć, jakie autor wykonał w ciągu ostatnich 7-8 lat, przemierzając z aparatem Puszczę Knyszyńską wzdłuż i wszerz.
Przyjęta formuła prezentacji pozwala z jednej strony wydobyć i podkreślić niezwykłość kadrów, z drugiej - zwrócić uwagę na szczegóły, elementy, drobiazgi dostrzegane w mikro skali. W efekcie widza otacza unikalny - trochę magiczny, trochę tajemniczy, a trochę niepokojący - klimat pokazu.
Integralną częścią wystawy jest projekcja (w tzw. pętli) dwóch filmów o autorze zdjęć: „Fotograf żubrów” oraz „Michał Kość - Fotograf miesiąca kwietnia 2017” (materiał portalu „Szeroki kadr"). Przybliżają one sylwetkę fotografa, jak też pokazują jego warsztat pracy.
Tytuł „Żubry. Światło i Cień" celnie oddaje zamysł wystawy fotografii Michała Kościa. Żubry, światło, cień to trzej równoprawni, by nie powiedzieć dopełniający się, bohaterowie każdego kadru. Nawet jeśli wydaje się, że sylwetka żubra dominuje to jest to zamierzone, bo dopiero dopełnione rozżarzoną kulą wschodzącego lub zachodzącego słońca, powstają emocjonalne kadry. Innym razem z kolei to właśnie słońce wraz z kreowanymi przez siebie cieniami wybija się ponad majestat zwierząt. Kiedy indziej bohaterowie zespalają się w idealnej harmonii, nikomu nie dając pierwszeństwa, ani nikogo nie spychając na daleki plan...
Na tej wystawie nie zobaczymy żubra takim, jakim każdy go widzi. Nie jest ona także fotograficznym zapisem zachowań, obyczajów czy choćby urody tych zwierząt. Prezentowane fotografie są bardzo indywidualną, może nawet intymną, interpretacją relacji majestatycznych żubrów z otaczającym je pejzażem. Relacji, które zafascynowany autora tak bardzo, że postanowił je uwiecznić i nadać im własny byt. Na zdjęciach Michała Kościa istotne są nastrój i emocje, przez pryzmat których fotograf postrzega swych bohaterów. Warte podkreślenia jest widoczne na kadrach zaangażowanie fotografa i jego pełen szacunku i podziwu stosunek do tych niezwykłych zwierząt.
W mroku i świetle. O fotografii Michała Kościa
Cisza. Czasem wiatr poruszy gałęzią, czasem da się usłyszeć głos niewidocznego ptaka. Jeszcze jest ciemno. Po dłuższej chwili, zza tej ciemności, niemrawo, przebijają się pierwsze błyski światła. A razem z nimi widoczne staje się życie, kryjące się dotąd w głębokim mroku. Ciszę przeszywa trzask łamanego patyka. Najwyraźniej ktoś porusza się w tej ciągle nieczytelnej ciemności. Czas płynie niespiesznie. Ale przychodzi moment, gdy promienie słońca przenikają gęstwinę mroku i delikatnie rozjaśniają ciemność. Najwyższy inżynier włączył światło. Ukazuje się scena, powoli rozświetlana, nareszcie widać stojących na niej, a milczących dotychczas aktorów. Zaczyna się spektakl.
Nie wszyscy mogą zobaczyć to przedstawienie, odgrywane od wieków w powtarzalny sposób, choć bez klasycznego scenariusza. Szczęśliwie temu i podobnym spektaklom przygląda się Michał Kość - fotograf, wyczulony na urodę natury i rozgrywające się na jej łonie magiczne widowiska. Zapisuje kolejne sceny, powolne poruszanie się aktorów oraz tworzone przez nich kompozycje i układy. Światło, padające od tyłu, podkreśla kształty - masywne, czytelne, dostojne.
Żubry - królowie polskich lasów - tak zafascynowały Michała Kościa, że stał się namiętnym obserwatorem ich puszczańskich przedstawień. Kadry budowane w oparciu o kontrastowe zderzanie świateł i cieni, są swoistym hołdem dla tych potężnych zwierząt. Autor skupił się na zapisie o graficznym charakterze. Zdjęcia naturalistyczne, pokazujące jak wyglądają i jak żyją zrobiło wielu fotografów przed nim. Ale niewielu zajęło się ukazaniem żubrów jako znaków plastycznych, charakterystycznych dla polskiego krajobrazu. Przy takim podejściu nie ważne są szczegóły budowy ciała, sposoby poruszania się czy ukazanie stadnego życia. Żubry Kościa są pięknem i magią natury. Intrygujące kompozycje kadrów, bazujące na mocnych relacjach między płaszczyznami, liniami i punktami, wsparte ciekawym wykorzystaniem mocnego, naturalnego światła, mają niesłychaną moc skupiania na sobie uwagi widza. A przy tym zawierają w sobie spokój, jaki może dać tylko natura, trwająca w takim samym kształcie od niepamiętnych czasów. Te kadry działają jako pełne energii obrazy mocy, a jednocześnie swoista ucieczka od spraw współczesnego świata, rozpędzonego i trochę nieprzewidywalnego.
Andrzej Zygmuntowicz - Przewodniczący Rady Artystycznej ZPAF
Zawód: Jestem fotografem, fotoreporterem, już od 30 lat. Pierwsze szlify to etatowy fotograf na Politechnice Białostockiej, potem w Muzeum Podlaskim. Jednak robienie zdjęć statycznym obiektom to nie dla mnie, pociągała mnie fotografia prasowa i dokumentalna. W 1991 roku zostałem fotoreporterem w „Gazecie Współczesnej” - największym ówczesnym dzienniku w północno-wschodniej Polsce. W tym momencie rozpoczęła się moja, trwająca do dziś, przygoda z fotoreporterką. Zmieniały się miejsca pracy, ewaluowały zainteresowania, ale nigdy nie osłabła chęć fotografowania. Obecnie, jako freelancer, współpracuję z Polską Agencją Fotografów Forum i Agencją Fotograficzną Wschód.
Jestem członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików.
Portfolio: Wypełniają je przede wszystkim publikacje dotyczące północno-wschodniej Polski w znaczących gazetach i czasopismach, m.in. w Polityce, Newsweek Polska, Gazecie Wyborczej, Wprost i innych, oraz magazynach kobiecych i podróżniczych, takich jak Polska wita, Podróże, Witaj w Podróży, National Geographic. Inną formą aktywności jest udział w projektach, konkursach fotografii prasowej oraz przyrodniczej, zbiorowych i indywidualnych wystawach. Moje zdjęcia znalazły się m. in. w księdze „Dziesięciolecie Polski Niepodległej", poświęconej okresowi 1989-1999 pod redakcją Małgorzaty Niezabitowskiej, oraz albumie „303 zdjęcia, które musisz znać", będącym zbiorem najlepszych fotografii prasowych z lat 1989-2013, obrazujących zmiany polityczne, gospodarcze i mentalne, które dokonały się w Polsce. Moje fotografie można było oglądać na wystawach, m.in. „Basowiszcza I miłość, tożsamość, fascynacja” w Centrum im. L. Zamenhofa w Białymstoku, „Narew - ludzie, przyroda, kultura” w Muzeum Północno Mazowieckim w Łomży, „Foto Pein 7” w Rybniku.
Pasja: Moją prawdziwą pasją jest obserwowanie i fotografowanie żubrów w Puszczach Białowieskiej i Knyszyńskiej (woj. podlaskie). Przez kilkanaście lat trochę je poznałem i chyba się z nimi zaprzyjaźniłem, wypracowałem też własny styl fotografowania tych majestatycznych zwierząt. Dokonania w tej dziedzinie pokazują wystawy: „Żubr - puszcz imperator”, która gościła w Centralnej Bibliotece Rolniczej im. Michała Oczapowskiego w Warszawie oraz w Pracowni Filmu, Dźwięku i Fotografii w Michałowie k. Białegostoku; „Żubry w pejzażu Puszczy Knyszyńskiej” pokazana w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. Obecna wystawa „Żubry. Światło i Cień” to kolejna, nowa odsłona mojej fascynacji żubrami i ich światem.
Michał Kość